زیرسازی نقاشی ساختمان یکی از مراحل حیاتی در فرآیند نقاشی است که به شدت بر کیفیت و سرعت اجرای نقاشی تأثیر می‌گذارد. این مرحله به ویژه با توجه به جنس و پوشش سطح مورد نظر، باید با دقت و طبق استانداردهای مشخصی انجام شود. زیرسازی نقاشی ساختمان، معمولاً به نام لکه‌گیری نیز شناخته می‌شود و در تطبیق با انواع رنگ‌ها مانند پلاستیک و رنگ روغن، فرایند متفاوتی دارد. این مقاله به بررسی زیرسازی و مراحل انجام آن، همچنین نکاتی که برای اجرای موفق این مرحله باید در نظر گرفته شود، می‌پردازد و اطلاعات غنی‌ای را در اختیار خواننده قرار می‌دهد.
زیرسازی نقاشی ساختمان
یکی از مراحل حیاتی در فرآیند نقاشی ساختمان، زیرسازی است که نقاش بررسی دقیقی از وضعیت دیوار انجام می‌دهد. او با استفاده از ابزارها و مواد مختلف، مانند بتونه، لکه‌گیری سطح را با جنس دیوار هماهنگ می‌کند تا شرایط مناسبی برای اجرای رنگ آمیزی فراهم شود. زیرسازی عیوب و نقص‌های سطح را برطرف کرده و به ترتیب از جمله ترک‌ها، زبری، سوراخ و ناهمواری‌ها بهره‌مند می‌شود. این مرحله نیاز به تخصص و تجربه نقاش دارد و معمولاً با استفاده از بتونه صورت می‌گیرد، که باعث بهبود جذب رنگ بر روی دیوار می‌شود.
استفاده و کاربرد روغن الیف
برای ایجاد زیرسازی مناسب، از پرایمر یا روغن الیف می‌توان بهره گرفت. روغن الیف با نفوذ عمیق در سطوح گچی، چسبندگی ایجاد کرده و از جذب رنگ جلوگیری نموده و به سطح ایده‌آلی برای رنگ آمیزی آماده سازی می‌کند. این روغن بین ذرات نرم سطح نفوذ می‌یابد و با ایجاد چسبندگی، منافذ را مسدود کرده و نفوذ اضافی رنگ به عمق گچ را کاهش می‌دهد.
برای استفاده از روغن الیف، سطح باید کاملاً تمیز شده و از هر گونه آلودگی و گرد و غبار پاک شده باشد. تمام ترک‌ها باید اصلاح شده و پس از خشک شدن، سطح با سمباده زنی صاف شود. سپس روغن الیف با ترکیب مناسب تینر روغنی رقیق می‌شود (که نسبت آن به سطح کار متفاوت است) و با غلطک یا قلم مو روی دیوار اعمال می‌شود. توجه به اجتناب از شره‌کردن، اجرای روغن الیف را باید از بالا به پایین انجام داد. روش اجرای روغن الیف ممکن است توسط نقاشان متفاوت باشد، اما اجرای مناسب برای دیوارهای گچی حائز اهمیت است.
پرایمر
محصول دیگری که می‌توان برای زیرسازی استفاده نمود، پرایمر است که ویژگی‌های برجسته‌ای دارد. این نوع رزین زیرکار با ویژگی‌هایی چون چسبندگی بالا و بدون بو استفاده می‌شود. پرایمر نیز برای عایق‌کاری رنگ نمای ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
زیرسازی برای رنگ روغنی
نقاشی ساختمان با رنگ روغنی بسیار رایج است و این نوع رنگ از محبوبترین رنگ‌های مورد استفاده در ساختمان محسوب می‌شود. اگر نیاز به رنگ آمیزی با رنگ روغنی وجود دارد، زیرسازی نیز باید به درستی انجام شود. مراحل زیرسازی برای اجرای رنگ روغنی مشابه مراحل اصلی زیرسازی است. بتونه کاری، سمباده زنی و پاکسازی سطح برای اجرای این نوع رنگ ضروری می‌باشد.
زیرسازی برای رنگ پلاستیک
برای زیرسازی نقاشی با رنگ پلاستیک نیز باید به سطح مورد نظر توجه شود. اگر سطح از جنس گچ است، ابتدا رنگ آستر را بر روی دیوار زده و در غیر این صورت، نیازی به رنگ آستر نخواهد بود. می‌توانید بتونه را خریداری کنید یا برای آماده‌سازی بتونه پلاستیک را با مقداری گل بتونه و رنگ پلاستیک به همراه مقداری آب مخلوط نمایید. در این مرحله، لازم است با استفاده از سمباده زنی، ایرادات سطح رفع شود. سپس با خشک شدن، از سمباده سخت برای سطوح زبر و از سمباده نرم برای سطوح دیگر استفاده شود.
لکه‌گیری دیوار با گچ
برای رنگ آمیزی با رنگ پلاستیک، می‌توان لکه‌گیری دیوار با گچ را اجرا نمود. برای این کار، ملات مناسبی که با گچ تهیه شده است را برای پر کردن شکاف‌ها و برطرف سازی فرو رفتگی‌ها به کار برد.
زیرسازی دیوار رنگ نخورده
مراحل زیر سازی نقاشی ساختمان که پیشتر بیان شد، برای دیوارهای گچی که به رنگ نخورده‌اند و ساختمان‌های نوساز تفاوت‌هایی دارند. این دیوارها به دلیل مواد گچ ممکن است رنگ را به خوبی جذب نکرده و بنابراین، در ابتدای مراحل زیرسازی، سطح دیوارها با روغن الیف پوشانده می‌شود. مراحل باقی‌مانده زیرسازی دیوارهای رنگ نخورده مشابه مراحل گفته شده اند و توجه به نوع رنگی که قرار است اجرا شود، ضروری است.
زیر سازی برای تنوع رنگ ها
در انجام زیرسازی برای رنگ های مختلف، میزان و نحوه زیرسازی بسته به نوع رنگ استفاده شده متفاوت است. این موارد به شرح زیر توضیح داده شده‌اند:
1. پوشش بلکا:
– در صورت نیاز به پوشش بلکا، زیرسازی به شکل گفته شده ضروری نیست. این نوع پوشش قادر به پنهان کردن ایرادات جزئی نظیر ترک‌ها و فرورفتگی‌ها می‌باشد. اگر ایرادات سطح زیرکار گسترده باشد، زیرسازی لازم است تا ترک‌های بزرگتر نیز برطرف شوند.
2. رنگ روغنی، اکریلیک و پلاستیک:
– برای استفاده از رنگ‌های مختلف مانند اکریلیک، پلاستیک و روغنی، سطح مورد نظر باید صاف و یکدست باشد تا نتیجه نهایی بدون مشکلات و زیبا باشد.
3. رنگ بافت‌دار:
– برای رنگ‌های بافت‌دار که سطح آنها دارای بافت است و نیاز به صاف‌سازی زیادی ندارند، زیرسازی زمان زیادی نمی‌طلبد.
نکات زیرسازی در ساختمان
علاوه بر نوع دیوار و رنگ مورد استفاده، زیرسازی برای رنگ‌ها و پوشش‌های دیگر نیز حائز اهمیت است. برخی نکات دیگر نیز به اجرای دقیق این مرحله اشاره دارند، به عنوان مثال:
– در برخی موارد، سه دست رنگ زدن نیاز است.
– هر چه ایرادات سطح بیشتر باشد، زمان و کار بیشتری مورد نیاز است.
زیرسازی برای سطوح با جنس‌های مختلف
دیوارها بسته به جنس آنها، زیرسازی‌های خاصی دارند. برخی از این زیرسازی‌ها به شرح زیر هستند:
1. زیرسازی دیوار گچی:
– برای دیوارهای گچی، زیرسازی ضروری است تا جذب رنگ توسط گچ کاهش یابد و کیفیت کار افزایش یابد. از روغن‌های خاص مانند پرایمر و روغن الیف می‌توانید برای زیرسازی استفاده کنید.
2. زیرسازی دیوار بتنی و سیمانی:
– برای دیوارهای سیمانی یا بتنی، زیرسازی قوی لازم است تا تمام شکاف‌ها و ترک‌ها برطرف شوند. پس از ترمیم شکاف‌ها، رنگ اصلی چند لایه اجرا شده و سپس رنگ نهایی اعمال می‌شود.
3. زیرسازی با پوشش کنیتکس:
– رنگ‌های بافت‌دار مانند کنیتکس، سخت به سطح دیوار چسبیده و ممکن است نیاز به زیرسازی بیشتری داشته باشند.
4. زیرسازی با پوشش بلکا:
– پوشش‌های سلولزی مانند بلکا، متنوع هستند و برای کند کردن آنها از آب به همراه حرارت می‌توانید استفاده کنید. اما این کار ممکن است به دیوار آسیب برساند و نیاز به زیرسازی بیشتری داشته باشد.
5. زیرسازی با کاغذ دیواری:
– اگر سطح دارای کاغذ دیواری است، باید ابتدا کاغذ دیواری را جدا کنید. این کار بسته به نوع کاغذ و چسب ممکن است ساده یا دشوار باشد.
دلایل نیاز به زیرسازی
هر سطحی که برای رنگ آمیزی آماده می‌شود، نیازمند زیرسازی است تا کیفیت نهایی نقاشی ساختمان به حداکثر برسد. عدم انجام زیرسازی منجر به کار نهایی نازیبا و مشکلات سطحی قابل رویت می‌شود. ترک‌ها، زبری‌ها، سوراخ‌ها و یا لکه‌های پررنگ ممکن است پس از رنگ آمیزی قابل مشاهده باشند و توسط رنگ پوشش داده نمی‌شوند. این ایرادات با انجام زیرسازی قبل از نقاشی به راحتی برطرف می‌شوند و تأثیر منفی بر روی نتیجه نهایی جلوگیری می‌شود.
مراحل زیرسازی نقاشی ساختمان
مراحل زیرسازی نقاشی ساختمان بسته به نوع سطح متفاوت است و نکات خاصی برای هر یک وجود دارد. مراحل کلی زیرسازی نقاشی ساختمان عبارتند از:
تمیزکاری سطح:
برای شروع زیرسازی، سطح مورد نظر باید به دقت تمیز شود. استفاده از آب گرم و صابون و یک پارچه یا اسفنج تمیز، بسته به آلودگی و چسبندگی سطح، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در صورت وجود آلودگی بیشتر، از محلول تری فسفات سدیم نیز می‌توان استفاده کرد. در صورتی که دیوار نوساز باشد و رنگ نخورده باشد، تمیزکاری لازم نیست.
روغن کاری سطح:
در این مرحله، تنها برای دیوارهای گچی و نوساز استفاده می‌شود و برای انجام روغن کاری از روغن الیف یا پرایمر استفاده می‌شود. این اقدام به دلیل این است که اگر رنگ بر روی دیوار گچی اجرا شود، ممکن است رنگ به خوبی جا نیفتد یا مصرف رنگ به دلیل خوردگی رنگ توسط گچ افزایش یابد. در نتیجه، با اجرای روغن کاری، لایه‌های زیرین مقاومت بیشتری ایجاد می‌شود و رنگ بهتری اجرا می‌گردد.
بتونه کاری:
در مرحله سوم، پس از خشک شدن سطح، بتونه کاری انجام می‌شود. بتونه یک ماده خمیری است که مقاومت سطح عایق را افزایش می‌دهد و سطح را صاف و صیغلی می‌کند تا رنگ به خوبی بر روی آن چسبیده و اجرای بهتری داشته باشد. این مرحله به برطرف کردن اشکالات مانند درز، سوراخ، برآمدگی و شکاف کمک می‌کند و سطح مورد نظر را صاف و یکدست می‌سازد. برای انجام بتونه کاری، با آماده کردن بتونه با استفاده از تیغ یا کاردک، شکاف‌ها و سوراخ‌ها را هم سطح دیوار نموده و آنها را پر می‌کنید. متناسب با رنگ نهایی، می‌توانید از بتونه پلاستیکی یا بتونه روغنی استفاده کنید. هرچند بتونه آماده در بازار موجود است، اما نقاشان حرفه‌ای معمولاً بتونه را به دقت خود درست می‌کنند.
سمباده‌زنی:
بعد از انجام مرحله بتونه کاری، باید بین 12 تا 20 ساعت منتظر ماند تا سطح خشک شود و سپس به مرحله سمباده‌زنی پرداخته شود. این مرحله باعث می‌شود تا سطح صاف و یکدست شده و هر گونه ناهمواری یا زبری اصلاح شود. با کشیدن دست بر روی سطح، اگر هنوز زبری وجود داشت، می‌توانید با سمباده‌زنی مجدد آن را برطرف کنید. بعد از سمباده‌زنی، با یک پارچه مرطوب خاکی که به دلیل سمباده‌زنی روی سطح ایجاد شده است، را پاک کنید.
آسترکشی:
پس از اتمام مرحله سمباده‌زنی، آسترکشی اولیه انجام می‌شود. این کار با استفاده از رنگ مناسب، قلم مو و غلطک انجام می‌شود و سطح دیوار رنگ می‌شود. غلظت رنگ در این مرحله بسیار رقیق است که باعث می‌شود سطح کار سریع‌تر خشک شود. این مرحله نقش مهمی در نتیجه نهایی نقاشی دارد.
سمباده‌زنی دوم:
پس از انجام آسترکشی و گذشت زمان بین 12 تا 20 ساعت، سطح دیوار مجدداً خشک می‌شود و باید با کمک یک سمباده نرم سطح را مجدداً سمباده‌زنی کنید. در اجرای آسترکشی، ممکن است ایرادات دیگری مشخص شود که نیاز به برطرف سازی آنها با سمباده‌زنی دارد و باعث می‌شود تا همه ایرادات اصلاح شوند. حالا همه چیز برای رنگ‌آمیزی آماده است.
جمع‌بندی
رنگ‌آمیزی ساختمان نیاز به دانش و تجربه بالایی دارد. زیرسازی نقاشی ساختمان یکی از مراحل اساسی است که با دقت و توجه به سطح و ایرادات، انجام شود. در غیر این صورت، ممکن است مشکلات قابل مشاهده بر روی سطح باقی بمانند. تجربه نقاش نیز تأثیر زیادی در اجرای بهتر زیرسازی دارد و نحوه اجرای آن ممکن است توسط نقاشان مختلف متفاوت باشد. این مقاله به بررسی مراحل زیرسازی نقاشی ساختمان و نحوه زیرسازی برای رنگ‌های مختلف پرداخته است.
منبع: وبسایت نقاش برتر
